Een huis vinden is momenteel sowieso al een uitdaging, maar als zzp'er komt daar nog bij dat het lastig is om dat huis vervolgens te financieren. Zelfstandig ondernemer Andrea Mantel lukte het uiteindelijk wél. Sinds drie maanden woont ze in haar nieuwe woning in Soest. "Twee jaar geleden ben ik gescheiden. Dat betekende dat ik op zoek moest naar een andere woning."

Een tijd lang kon ze antikraak huren. Toen ze te horen kreeg dat ze uit dat huis moest, zette ze eerst de opties op een rij. "Sociale huur bleek voor mij onbereikbaar want dan moest ik lang zijn ingeschreven bij een corporatie. Dat ben ik niet. Bij huren in de vrije sector moet je kunnen aantonen dat je twee tot drie keer per maand de huur verdient. Dat is lastig als zzp'er want ik verdien de ene maand meer dan de andere."

De enige optie die overbleef was koop. "Mijn ex is blijven wonen in ons oude huis, daarbij heeft hij mij uitgekocht. Omdat ik eigen geld meebracht, is het uiteindelijk gelukt om een hypotheek te krijgen."

Jaarcijfers van de afgelopen drie jaar voorleggen

Zelfstandig ondernemers moeten een hypotheekverstrekker de jaarcijfers van de afgelopen drie jaar voorleggen. De hoogte van de lening wordt mede daarop gebaseerd. Sommige banken gaan uit van het gemiddelde, bij andere banken weegt de omzet van het laatste jaar zwaarder.

"En dat is - door corona - heel erg vervelend", zegt Mantel, zelfstandig mesoloog. "Mesologie is een complementaire geneeswijze waarbij ik mensen help die kampen met langdurige klachten zoals vermoeidheid, buikpijn. Vorig jaar was ik door corona enkele maanden noodgedwongen gesloten en had ik dus geen inkomsten."

Ook dit jaar was ze de eerste twee maanden dicht. "Gelukkig waren de cijfers van maart en april goed. Daardoor kon ik aantonen aan de bank dat mijn lagere jaarcijfers het gevolg waren van de maatregelen tegen corona. Dat is mijn redding geweest."

Een hypotheekadviseur helpt haar met de financiering. "Hij ging wat rondbellen en één bank zag uiteindelijk mogelijkheden. Daar heb ik toen ook mijn hypotheek afgesloten, maar tot op het laatste moment was het spannend of het zou lukken."

De bank houdt er daarbij inderdaad rekening mee dat de omzetdip tijdelijk is en veroorzaakt is door corona. "Ondanks de lagere omzet in 2020 gingen ze uit van een jaaromzet van 25.000 euro. Daarmee kreeg ik een hypotheek van 125.000 euro. Samen met mijn eigen geld had ik zo een budget van 200.000 euro."

Twintig huizen bezocht, op tien een bod uitgebracht

Het was nog steeds een flinke uitdaging om voor dat bedrag een woning te vinden in de omgeving van Houten. Uiteindelijk lukt het in Soest. "Ik heb twintig huizen bezocht en op tien een bod uitgebracht. Dat laatste bod werd geaccepteerd in april. Gelukkig, want op 14 juni moest ik de andere woning uit."

Mantel betaalt nu 301 euro per maand aan aflossing en rente. "Dat is natuurlijk heel goed te doen en minder geld dan dat ik kwijt was geweest aan een huurwoning."

Ook daarom vindt ze het "vervelend en raar" dat het krijgen van een hypotheek voor zzp'ers zo ingewikkeld is. "Ik begrijp dat er vroeger veel mis is gegaan met hypotheken en dat banken strenge eisen hebben, maar het is goed om meer maatwerk te bieden. Kijk naar het bedrijf erachter, niet alleen naar de jaarcijfers. Kijk naar de potentie."

'Banken vinden het lastig om financiële situatie in te schatten'

"Voordat een kredietverstrekker überhaupt serieus met jou als zzp'er aan tafel wil, moet je drie financiële jaarverslagen kunnen laten zien", zegt beleidsadviseur Florian de Jager van FNV Zelfstandigen. "Banken vinden het vaak lastig om de financiële situatie van zzp'ers in te schatten. Dat je een jaar goed verdiend hebt, wil niet zeggen dat het volgend jaar weer goed gaat."

Voordat je dus in aanmerking komt voor een hypotheek, ben je drie jaar verder. Dat zorgt vooral tijdens corona voor uitdagingen. "Stel dat je vorig jaar een heel slecht jaar had, dan moet je weer drie jaar wachten om je jaargemiddelde op te krikken. Anders is het bedrag dat je kunt lenen wel erg laag."

De financiële regeling waar zelfstandigen gebruik van konden maken tijdens corona, Tozo, ziet de hypotheekverstrekker bovendien niet als inkomsten. De Jager: "We kregen meldingen binnen van zzp'ers die nu zo weinig konden lenen dat ze niet eens een garagebox konden kopen."

Zelfstandigen blijven zo noodgedwongen huren. "In de praktijk betekent dat dat ze meestal meer betalen aan huur dan dat ze kwijt zouden zijn aan de periodieke hypotheeklasten."

FNV Zelfstandigen ging het gesprek aan met banken en de Nationale Hypotheekgarantie (NHG). NHG heeft vervolgens met meerdere partijen een plan opgesteld. "Als een ondernemer duidelijk kan aantonen dat de omzetkrimp te wijten is aan corona en er perspectief is op herstel, heeft de krimp geen of minder effect heeft op de hoogte van de hypotheek", zegt De Jager.

Bron: Nu.nl