Lang niet alle hypotheekaanbieders passen de opslag uit zichzelf aan wanneer het risico voor hen wijzigt. Dat blijkt uit het jaarlijks klantbelang-onderzoek van de AFM. Slechts een beperkt aantal hypotheekaanbieders past de risico-opslag automatisch aan wanneer klanten door contractuele of vervroegde aflossingen in een andere risicoklasse terechtkomen. Klanten betalen daardoor soms rentes die niet horen bij hun risicoprofiel.
Gelijke behandeling
Bij een aantal aanbieders kunnen klanten een verzoek indienen om de risico-opslag aan te passen. De AFM vindt aanpassing op verzoek ingaan tegen een gelijke behandeling van klanten. Dit zou resulteren in een voorkeursbehandeling van proactieve klanten. Ook het opwerpen van extra drempels, zoals het aantonen van de actuele woningwaarde door klanten, werkt volgens de toezichthouder ongelijkheid in de hand.
Doorlopend informeren
Aanbieders hebben de toezichthouder toegezegd hun beleid te wijzigen. In het onderzoek bleek dat een deel van de hypotheekaanbieders bestaande klanten op het moment van renteherziening een tarief aanbiedt dat niet aansluit bij het actuele risicoprofiel. Nieuwe klanten krijgen echter wél een passend rentetarief. Die ongelijkheid wordt aangepast.
De toezichthouder wil dat hypotheekaanbieders klanten proactief wijzen op de mogelijkheden die ze hebben om de risico-opslag te verlagen. Liefst doorlopend, maar in ieder geval op het moment van een renteherziening. Dat kan bijvoorbeeld door jaarlijks te laten weten hoeveel ze extra kunnen aflossen. Ook de waardevermeerdering van de woning is reden om klanten actief te informeren.
Overkreditering kredietaanbieders
Ook bij kredietaanbieders ziet de AFM ruimte voor verbetering. Zij hebben volgens de toezichthouder onvoldoende verbetering getoond in het tegengaan van overkreditering. De AFM sluit daarom niet uit dat maatregelen volgen.
Positief is volgens de toezichthouder dat steeds meer kredietaanbieders een aflopend in plaats van een doorlopend krediet aanbieden. De aanbieders zouden wel meer kunnen doen tijdens de looptijd van het krediet om ervoor te waken dat klanten in de knel komen door gewijzigde omstandigheden. Ze moeten de financiële situatie van de klanten actief blijven volgen. Daarnaast vindt de AFM het belangrijk dat aanbieders bij tussentijdse rentewijzigingen duidelijk en transparant communiceren.
